Βιο-Οικονομία: Ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο και μια νέα στρατηγική ανάπτυξης για την Ελλάδα
Άρθρο της Κωνσταντίνας Κοτταρίδη
Δημοσιεύθηκε στο Liberal.gr | 13/05/2017
Και ενώ στην Ελλάδα αναλωνόμαστε με μέτρα και αντίμετρα διανύοντας ήδη τον ένατο χρόνο της κρίσης, καθώς γίνονται δεκάδες συζητήσεις για την περίφημη ανάπτυξη που έρχεται αλλά κάπου… χάνεται στον δρόμο, εκεί έξω ο κόσμος αλλάζει. Νέες παραγωγικές διαδικασίες και νέα επιχειρηματικά μοντέλα έρχονται στο προσκήνιο και λαμβάνουν χώρα στον προηγμένο κόσμο αφουγράζοντας τις απαιτήσεις των καιρών για εκσυγχρονισμό, καινοτομία, αποτελεσματικότητα.
Το επίκεντρο των συζητήσεων αλλά και των πρακτικών που εφαρμόζονται βρίσκεται όχι απλά στην ανάπτυξη, η οποία δεν επαρκεί πια δεδομένων των σύγχρονων προκλήσεων, αλλά στη «βιώσιμη ανάπτυξη». Στην ανάπτυξη δηλαδή εκείνη που σέβεται τη στενότητα των παραγωγικών πόρων και χρησιμοποιεί νέους τρόπους και μεθόδους παραγωγής χωρίς σπατάλη παραγωγικών συντελεστών, αλλά, αντίθετα, με ανακύκλωση υλικών και εξοικονόμηση ενέργειας ώστε να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη μπορεί να διαρκέσει μακροχρόνια χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τις επόμενες γενιές.
Με απλά λόγια, η Βιο-οικονομία ΣΑΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ παρέχει εξαιρετικές ευκαιρίες και λύσεις σε έναν αυξανόμενο αριθμό κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών προκλήσεων, στα οποία περιλαμβάνονται η ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, η επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας και διαθεσιμότητας τροφίμων και η αποδοτικότητα των παραγωγικών πόρων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ήδη έχει θέσει τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Σημαντικός πυλώνας αυτής της στρατηγικής είναι η αντιμετώπιση των μέγιστων κοινωνικών προκλήσεων με μια ανταγωνιστική βιομηχανία. Μέχρι σήμερα το αναδυόμενο αυτό πεδίο απασχολεί 22 εκατομμύρια άτομα, δηλαδή το 9% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ με αυξανόμενη τάση, δημιουργώντας τεράστιες δυνατότητες για τη δημιουργία εκατομμυρίων θέσεων απασχόλησης που είναι και το μείζον ζήτημα στην Ευρώπη και διεθνώς. Ταυτόχρονα, ενθαρρύνεται η δημιουργία επιχειρησιακής ομάδας και οδικού χάρτη στον οποίο επισημαίνεται η σημασία των ανανεώσιμων πόρων και των βιοτεχνολογιών στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενθαρρύνοτας τις περιφέρειες και τους φορείς για ανάπτυξη καινοτομιών στη βιοοικονομία.
Επιπρόσθετα, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ των Ηνωμένων Εθνών, την 1η Ιανουαρίου 2017 τέθηκαν σε εφαρμογή οι 17 στόχοι της αντζέντας για το 2010 που αφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη, οι οποίοι είχαν εγκριθεί από τους παγκόσμιους ηγέτες τον Σεπτέμβριο του 2015. Βασικός σκοπός αυτών, η μείωση της φτώχειας παγκοσμίως με την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων από όλες τις χώρες, ώστε να προωθηθεί η ευημερία όλων με ταυτόχρονο σεβασμό στο περιβάλλον και το οικοσύστημα.
Η έλλειψη γνώσεων στον τομέα αυτό είναι σημαντική και απαιτείται η παροχή εξειδικευμένης γνώσης η οποία αναπτύσσεται με τον συνδυασμό των τεχνικών γνώσεων της βιολογίας, η οποία πρωτοστατεί σε θέματα εξοικονόμησης παραγωγικών συντελεστών, και οικονομικών και επιχειρηματικων γνώσεων που απαιτούνται προκειμένου να εφαρμοστούν τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στην επιχειρηματική δράση και να αναπτυχθεί το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της Ελλάδας μέσω αναδιάρθωσης και εκσυγχρονισμού της παραγωγικής δομής.
Στην ΕΕ υπάρχουν ελάχιστα τέτοια μεταπτυχιακά προγράμματα που μόλις αναπτύχθηκαν στο κατευθυντήριο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ. Ευελπιστούμε, η Ελλάδα να αποτελέσει μέλος των χωρών αυτών που θα πρωτοστατήσουν στην ανάπτυξη και μετάδοση γνώσεων και εφαρμογών Βιο-Οικονομίας μέσω των δράσεών μας που ξεκινούν από την παροχή γνώσης αλλά δεν σταματούν εκεί. Σε άμεση σύμπραξη με το νέο ΠΜΣ, δημιουργήθηκε και το Εργαστήριο Βιοοικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης υπό τη σκέπη του Πανεπιστημίου Πειραιώς και με τη συνεργασία σημαντικών μελών από εξειδικευμένους κλάδους του ΕΚΠΑ και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο βασικός σκοπός του εργαστηρίου είναι η προώθηση και υποστήριξη της ακαδημαϊκής γνώσης και η συνέργεια με θεσμικούς φορείς σε διάφορους τομείς της βιο-οικονομίας (βιο-ιατρική, αγροτική οικονομία, βιομηχανία τροφίμων, αλιεία, χημική βιομηχανία, βιομηχανία καλλυντικών, φαρμακευτικά προϊόντα, παραγωγή ενδυμάτων κτλ.).
Επίσης, σε συνεργασία με το ΠΜΣ, το Εργαστήριο στοχεύει στο να αποτελέσει έναν έγκυρο επιστημονικό φορέα για την ενσωμάτωση της βιοοικονομίας στην επιχειρηματική δραστηριότητα της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με φορείς της ΕΕ, αλλά και διεθνών θεσμών ή οργανισμών, έχει στόχο να συνδράμει καταλυτικά σε θέματα πολιτικής, έρευνας και ανάπτυξης, στη βέλτιστη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών και στην ανάδειξη της γνώσης ως κυρίαρχου οικονομικού συντελεστή.
Το μέλλον είναι εδώ και οι λύσεις είναι εδώ, αν θέλουμε να απαγκιστρωθούμε από τα μνημόνια και τη μιζέρια. Αυτό όμως απαιτεί συνεργασίες φορέων όπως αυτή του Πανεπιστημίου Πειραιώς και του ΕΚΠΑ και εφαρμογή καινοτόμων πρακτικών αφουγκραζόμενοι τις διεθνείς τάσεις και καινοτομίες.
Η λύση είναι μονόδρομος: είτε θα ακολουθήσουμε τις διεθνείς εξελίξεις εκσυγχρονίζοντας το παραγωγικό δυναμικό και μοντέλο μας, είτε θα μείνουμε στην παγίδα της μιζέριας και των ανούσιων συζητήσεων περί μέτρων και αντίμετρων χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα.
Την 1η Ιουνίου 2017 και ώρα 18.00 θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του προγράμματος και της σημασίας της Βιο-Οικονομίας με κεντρικό ομιλητή τον Dr. Christian Patermann, τέως Διευθυντή του Προγράμματος για την “Έρευνα στη Βιοτεχνολογία, Γεωργία και Διατροφή” της Γενικής Γραμματείας Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και νυν Σύμβουλο της Γερμανικής Κυβέρνησης σε θέματα Βιο-Οικονομίας. Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στη αίθουσα εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Καραολή και Δημητρίου 80 στον Πειραιά.